Diş Çürümesi
Dişin sert dokularında meydana gelen hasar sonucu dişin çökmesi veya delik oluşmasıdır. Diş çürümesi, ağızda bulunan bakterilerin şekerle birleşerek asit üretmesiyle başlar. Asit, diş minesini zayıflatarak çürümeye yol açar. Erken dönemde tedavi edilmezse, çürük ilerler ve dişin kaybına yol açabilir. Bu durumu önlemek için düzenli diş fırçalama ve diş hekimi kontrolleri önemlidir.
Diş Çürümesi Belirtileri Nelerdir?
Sıcak, soğuk, tatlı ya da asitli yiyecek ve içeceklere karşı dişlerde ani ve keskin bir hassasiyet oluşur. Bu, çürüğün diş minesi altındaki dentin tabakasına ulaştığını gösterir. Sürekli ya da aralıklı olarak görülen ağrı, özellikle çürüğün ilerlediği durumlarda artar.
Gece uykudan uyandıran ağrılar çürüğün sinir dokusuna ulaştığını gösterebilir. Diş yüzeyinde beyaz, kahverengi veya siyah lekelerin oluşması diş çürümesi başladığını işaret eder. Çürük ilerledikçe diş üzerinde küçük veya büyük delikler fark edilir. Bu, diş yapısının zarar gördüğünü gösterir. Bakterilerin birikmesi ağız kokusuna neden olabilir. Yemek yerken veya çiğnerken dişte acı veya baskı hissi oluşabilir.
Çürük ilerlerse diş kökünde enfeksiyon oluşur ve bu durum apseye yol açarak şişlik ve zonklama hissine neden olabilir. Çürüğe bağlı olarak ağızda kötü bir tat oluşabilir. Erken teşhis önemlidir. Diş çürümesi belirtileri fark edildiğinde bir diş hekimine başvurmak önemlidir. Gerekli tedavi sürecine başlamak ilerleyen sorunları önler.
Diş Çürümesi Neden Olur?
Düzenli olarak dişlerin fırçalanmaması, diş ipi kullanılmaması plak ve bakterilerin diş yüzeyinde birikmesine yol açar. Bu durum zamanla asit üretimini artırarak diş minesini zayıflatır ve çürüklere neden olur. Fazla miktarda şekerli, nişastalı veya asitli gıdalar tüketildiğinde, ağızdaki bakteriler bu besinleri aside dönüştürür. Oluşan asit, diş minesini çözerek çürüklere yol açar.
Özellikle yapışkan şekerlemeler ve gazlı içecekler diş çürümesi yaşanmasını hızlandırır. Tükürük, ağız içini temizler ve asitleri nötralize ederek çürümeyi önler. Ancak, yetersiz tükürük üretimi, ağız kuruluğu ve bazı ilaçların yan etkisi gibi nedenlerle bu doğal koruma mekanizması zayıflar. Bazı bireylerin diş yapısı, genetik faktörlere bağlı olarak çürümeye daha yatkın olabilir.
Diş minesinin ince olması veya dişlerin şekil bozukluğu, çürük oluşumunu kolaylaştırır. Erken dönem çürükler, düzenli diş hekimi kontrollerinde tespit edilip önlenebilir. Ancak kontrollerin ihmal edilmesi, çürüklerin ilerlemesine ve diş kayıplarına yol açabilir. Florit, diş minesini güçlendirerek çürümelere karşı korur. Florlu diş macunlarının kullanılmaması veya flor eksikliği, diş minesinin zayıflamasına neden olabilir. Ağızda bulunan bazı bakteriler, besin artıklarını asitlere dönüştürerek diş yüzeyine zarar verir.
Özellikle streptococcus mutans gibi bakteriler çürümelerden sorumludur. Sigara kullanımı, ağız sağlığını olumsuz etkileyerek diş çürüklerine zemin hazırlar. Ayrıca beslenme alışkanlıkları, yeterince su içilmemesi ve sağlıksız atıştırmalıklar da çürüklere yol açar. Sonuç olarak, diş çürümesi kötü ağız hijyeni ve düzenli diş hekimi kontrollerinin ihmal edilmesinden kaynaklanır. Diş sağlığını korumak için düzenli diş temizliği, sağlıklı beslenme alışkanlıkları ve florlu ürünlerin kullanılması önemlidir.
Diş Çürümesi Nasıl Tedavi Edilir?
Başlangıç seviyesindeki çürüklerde, florür tedavisi ile çürüğün ilerlemesi engellenebilir. Florür, diş minesinin güçlenmesine yardımcı olur ve çürüklerin ilerlemesini durdurur.
Çürük, dişin mine ve dentin tabakasını aşarsa, çürüyen alan temizlenir ve boşluk, dolgu malzemesiyle doldurulur. Dolgular, dişin yeniden işlev görmesini sağlar . Estetik açıdan genellikle kompozit dolgular tercih edilir. Eğer çürük, dişin pulpa kısmına kadar ilerlediyse, kanal tedavisi gerekebilir. Bu tedaviyle, dişin içinde bulunan enfekte dokular temizlenir. Dişin içi dezenfekte edilip dolgu malzemesi ile doldurulur.
Büyük çürüklerde, dişin yapısal bütünlüğü kaybolabilir. Böyle durumlarda, dişi korumak için kaplama veya kron yapılabilir. Bu, dişi güçlendirir ve işlevini korur. Eğer diş çok fazla hasar görmüşse ve kurtarılamıyorsa, dişin çekilmesi gerekebilir. Bu durumda, diş implantı veya köprü gibi protez çözümler kullanılabilir. Diş çürümesi durumunun önlenmesi için düzenli diş fırçalama, diş ipi kullanımı ve düzenli diş hekimi kontrolleri önemlidir.